A

Adiabata - linia przedstawiająca proces adiabatyczny

Adiabata powietrza suchego - linia przedstawiająca proces adiabatyczny suchej cząstki powietrza (wyliczone dla temperatury potencjalnej)

Adiabata wilgotna /kondensacyjna - linia przedstawiająca proces adiabatyczny dla powietrza w stanie nasyconym parą wodną (wyliczone dla temperatury pseudopotencjalnej)

Adiabatyczny - proces termodynamiczny bez wymiany ciepła

Adwekcja - poziomy ruch mas powietrza w atmosferze

Aerologia - dział geofizyki, nauka o procesach zachodzących w atmosferze do wysokości 30 km

Albedo /białość/ - liczba wskazująca, jaka część padającego światła zostaje odbita, inaczej stosunek promieniowania odbitego do padającego (np. słonecznego na powierzchnię Ziemi, do odbitego od powierzchni Ziemi )

Aneroid - przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, musi być wyskalowany za pomocą barometru rtęciowego, nie zawiera cieczy

Aura - pogoda, stan pogody, powietrze, nastrój, klimat, atmosfera w środowisku, nagłe wrażenia zmysłowe doznawane niekiedy przed wystąpieniem napadów niektórych chorób np. migreny czy padaczki

B

Barometr rtęciowy - przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, mierzy ciśnienie atmosferyczne wyrażone i równe wysokości słupa rtęci

Błyskawica - krótki i silny błysk

Burza - kilka lub jedno wyładowanie elektryczne w atmosferze z błyskawicą lub grzmotem

C

Ciepło utajone - jest to dodane, lub zabrane z ciała ciepło podczas zmiany stanu skupienia nie zmieniające jego temperatury

D

Deszcz - opad kropel wody (najczęściej z góry na dół, czasami z chmury)

Deszcz marznący - opad kropel wody, które zamarzają w momencie zetknięcia z powierzchnią na którą podają

Dywergencja - rozbieżność, powstawanie rozbieżności (np. rozwód)

F

Front atmosferyczny - umowna linia określająca styk mas powietrza różniących się pod względem termicznym, barycznym i

Front chłodny - front atmosferyczny za którym napływa chłodniejsze powietrze

Front ciepły - front atmosferyczny za którym napływa cieplejsze powietrze

Front drugorzędny chłodny - słabo wyrażony front atmosferyczny za którym napływa nieznacznie chłodniejsze powietrze

Front okluzji - front atmosferyczny powstały z połączenia się frontu ciepłego i chłodnego

G

Geopotencjał - energia potencjalna jednostki masy powietrza równa liczbowo pracy jaką trzeba wykonać, aby ją unieść do danego poziomu z poziomu morza

Gołoledź - jednorodny i przezroczysty osad lodu powstały z zamarzających kropel deszczu lub mżawki

Grad - bryłki (kulki) lodowe (gradziny) spadające z chmur

Grzmot - głuche dudnienie w czasie burzy

H

Hektopaskal [hPa] - jest równy sile 100 N (niutonów) wywieranej na każdy metr kwadratowy powierzchni stykającej się z powietrzem

I

Inwersja - zjawisko anormalne (jak większość w atmosferze) w polegające na tym, że wyższe warstwy powietrza są cieplejsze, lub gęstsze od tych położonych niżej

Izarytma (izolinia) - linia na mapie, która łączy punkty o jednakowych wartościach liczbowych

Izo - początek wyrazów złożonych, stwierdzający że mają jednakowe cechy określone w drugiej części słowa

Izohipsa - linia na mapie łącząca punkty o jednakowym geopotencjale w danej chwili, czyli o jednakowej wysokości nad poziomem morza

Izochrona - linia na mapie, która łączy punkty, w których występują w jednym czasie te same zjawiska

Izobara - linia na mapie łącząca punkty o jednakowym ciśnieniu atmosferycznym w danej chwili

Izobronta - linia na mapie łącząca punkty w których słychać jednocześnie grzmot nadciągającej burzy

Izochimena - linia na mapie łącząca punkty o jednakowej średniej temperaturze powietrza zimą

Izochora - linia przedstawiająca na wykresie proces izochoryczny

Izochoryczny - proces termodynamiczny w czasie którego układ nie zmienia objętości

Izograma - krzywa na wykresie przedstawiająca określoną wartość stosunku (nie mylić z seksem) zmieszania dla powietrza nasyconego względem płaskiej powierzchni wody

Izogona - linia na mapie klimatycznej, która łączy punkty o jednakowym kierunku wiatru w danym czasie

Izohela - linia na mapie łącząca punkty o jednakowych średnich wartościach nasłonecznienia w danym czasie

Izohieta - linia na mapie łącząca punkty o tej samej ilości opadów w danym czasie

Izohumida - linia na mapie klimatycznej łącząca punkty o tej samej wilgotności względnej powietrza

Izolinia (izarytma) - linia na mapie, która łączy punkty o jednakowych wartościach liczbowych

Izonefa - linia na mapie łącząca punkty o jednakowym przeciętnym stopniu zachmurzenia w danym czasie

Izopleta - linia na wykresie jako funkcja dwóch zmiennych określająca występowanie jakiegoś zjawiska meteorologicznego

Izotacha - linia na mapie klimatycznej łącząca punkty o jednakowych średnich prędkościach wiatru

Izotera - linia na mapie łącząca punkty o jednakowej średniej temperaturze powietrza latem

Izoterma - linia na mapie łącząca punkty o jednakowej temperaturze w danym czasie

Izotermia - warstwa atmosfery o stałej temperaturze w danym czasie mimo zmiany wysokości, lub podczas określonego procesu atmosferycznego

K

Koagulacja - łączenie się cząsteczek koloidalnych w większe zespoły

Konwekcja - pionowy ruch mas powietrza

Krupy śnieżne - opad ziaren lodu koloru białego, nieprzeźroczystych

Krzywa punktu rosy - określa pionowy rozkład wilgotności na drodze wzlotu radiosondy meteorologicznej

Krzywa stanu - charakteryzuje zmiany temperatury we wznoszącym się powietrzu przy rozwoju konwekcji

Krzywa stratyfikacji / krzywa temperatury / - przedstawia pionowy rozkład temperatury na drodze wzlotu radiosondy meteorologicznej

M

Metry geopotencjalne - wysokość w metrach nad poziomem morza

Mgła - zawiesina bardzo małych kropel wody ograniczająca widzialność przy powierzchni ziemi poniżej 1km, lub też określana jako chmura warstwowa (np. St - stratus , taka bez ostrych krawędzi ) przy powierzchni ziemi ?

Mgła lodowa - zawiesina maleńkich kryształków lodu ograniczających widzialność przy powierzchni ziemi poniżej 1km

Milibar - tysięczna część bara, jednostka ciśnienia atmosferycznego

Mżawka - jednorodny opad kropel wodnych tak małych, że nie pozostawiających śladów na powierzchni wody ( np. na powierzchni kałuży)

Marznąca mżawka - mżawka, której krople zamarzają w momencie zetknięcia z powierzchnią na którą padają

P

Pionowy gradient temperatury - pionowe zmiany temperatury

Piorun - wyładowanie elektryczne pomiędzy chmurą a ziemią

Pył wodny - zbiór kropel wody porwanych przez wiatr z rozległej powierzchni wody i unoszonych na niewielką wysokość

Proces termodynamiczny - zob. termodynamiczny proces

Prąd strumieniowy - obszar wiatrów przekraczających 100 km/h ?

R

Resublimacja - proces przejścia pary wodnej w lód (bez stanu ciekłego)

Rosa - krople wody tworzące się na powierzchni ziemi, lub innych przedmiotów na skutek kondensacji pary wodnej

S

Słupki lodowe (igły lodowe)- opad kryształków lodu nie rozgałęzionych w kształcie igiełek i słupków

Sublimacja - proces przejścia lodu w stan lotny (bez stanu ciekłego)

Szadź - osad lodu powstały z ziarenek rozdzielonych pęcherzykami powietrza, powstaje przy bardzo szybkim zamarzaniu przechłodzonych kropelek wody

Szkwał - krótkotrwały gwałtowny wzrost prędkości wiatru, wraz ze zmianą jego kierunku

Szron - krystaliczny osad lodu, powstaje jak rosa tylko w temperaturach ujemnych

Ś

Śnieg - opad kryształków lodu o rozgałęzionej budowie (gwiazdek)

Śnieg ziarnisty - opad białych, bardzo małych ziaren lodu (nie przeświecających)

T

Temperatura ekwiwalentna - umowna temperatura, jaka osiągnęłoby powietrze, gdyby skondensować całą zawartą w nim parę wodną, oraz gdyby wydzielone przy tym ciepło zostało zużyte na jego nagrzanie przy stałym ciśnieniu

Temperatura ekwiwalentno-potencjalna - temperatura jaką uzyskałoby powietrze podczas procesu adiabatycznego, jeżeli cała zawarta w nim para wodna zostałaby skondensowana przy stałym ciśnieniu, a wydzielone przy tym utajone ciepło zużyto na jego nagrzanie, po czym sprowadzono by je suchoadiabatycznie do ciśnienia standardowego - 1000 milibarów (koszmarek !!, komu by się chciało to robić !!!)

Temperatura minimalna - jest to najniższa zanotowana temperatura w określonym przedziale czasu np. w nocy

Temperatura maksymalna - jest to z kolei najwyższa zanotowana temperatura w określonym przedziale czasu np. w dzień

Temperatura potencjalna - jest to temperatura, którą osiągnie powietrze suche, jeżeli sprowadzimy je w procesie sucho adiabatycznym do ciśnienia standardowego (przyjęto umownie 1000 milibarów)

Temperatura pseudoekwiwalentna - różni się od temp. pseudopotencjalnej tym , że powietrze sprowadza się od punktu , w którym nastąpiła całkowita kondensacja pary wodnej - suchoadiabatycznie do poziomu wyjściowego, a nie standardowego

Temperatura pseudopotencjalna - temperatura umowna (znowu bzdura?!), jaką osiągnęłoby powietrze, gdyby ( je zasmrodzić?, nie!) cała zawarta w nim para wodna została skondensowana przy zmniejszającym się ciśnieniu (np. w czasie wznoszenia - serio) i wypadła (ta para no nie! ), a wydzielone przy tym utajone ( tajniak ;-) ) ciepło (np. smrodu ;-) ) zostałoby zużyte na jego nagrzewanie, poczym powietrze to zostałoby suchoadiabatycznie sprowadzone do ciśnienia standardowego (1000 milibarów )

Temperatura wirtualna (hura!) - urojona wartość temperatury powietrza wilgotnego, równa co do wielkości temperaturze powietrza suchego o takiej samej gęstości i ciśnieniu, jakie ma dane powietrze wilgotne

Tendencje ciśnienia - wzrost lub spadek ciśnienia, najczęściej kojarzone z poprawą, bądź pogorszeniem pogody

Termodynamiczny proces - ciąg zjawisk, które polegają na przemianie energii cieplnej w mechaniczną i odwrotnie

Trąba powietrzna - wirowy ruch powietrza złożony z kropli wody, pyłu, piasku i różnych przedmiotów uniesionych z powierzchni ziemi

Tropopauza - warstwa przejściowa między troposferą, a stratosferą

W

Wilgotność względna powietrza - jest to (znowu niestety nie seksualny) stosunek rzeczywistej wilgotności właściwej do maksymalnej wilgotności właściwej w stanie nasycenia, przy tej samej temperaturze (uuffff..... udało się , a Tobie ?)

Z

Zamglenie - zawiesina kropelek wody zmniejszających widzialność przy powierzchni ziemi, ale powyżej 1km

Zamieć śnieżna - zbiór cząstek śniegu podnoszonych z powierzchni ziemi przez wiatr

Zamieć śnieżna niska - zamieć śnieżna na małą wysokość nad powierzchnią ziemi, poniżej 1,5 m

Zamieć śnieżna wysoka - zamieć śnieżna na dużą wysokość nad powierzchnią ziemi, pow. 1,5 m